Tijdelijke wet cyberoperaties

Momenteel behandelt de Tweede Kamer de Tijdelijke wet cyberoperaties, die een aanvulling vormt op de Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten (Wiv 2017).

Omdat er niet alleen veel kritiek op dat wetsvoorstel is, maar er ook veel onduidelijkheid over is, schreef ik het volgende opiniestuk, dat op 24 april 2023 door het Financieele Dagblad gepubliceerd werd: Om cyberaanvallen tegen te gaan is zicht op datastromen cruciaal. In aanvulling daarop volgen hier nog enkele overwegingen die de krant niet hebben gehaald:

Uit geheime documenten die via Edward Snowden naar buiten kwamen weten we dat de Amerikaanse afluisterdienst NSA tien jaar geleden al op grote schaal met cyberdefense bezig was. Daar heeft sinds 2013 niet meer terrorisme, maar cybersecurity de hoogste prioriteit en zoals de Amerikanen de strijd tegen terrorisme in nauwe samenwerking met Europese partners voerden, zo doen ze dat nu ongetwijfeld ook op het gebied van cyberdefense.

Door dreigingsinformatie met elkaar te delen kunnen de betrokken inlichtingendiensten een zo breed mogelijk gezichtsveld creëren, vergelijkbaar met websites waarop private partijen wereldwijd gegevens over malware uitwisselen. Dit kan verklaren waarom data die al in de verkennende fase van de ongerichte kabelinterceptie worden binnengehaald volgens het wetsvoorstel ook met buitenlandse partnerdiensten zullen mogen worden gedeeld, iets wat de Raad van State nadrukkelijk heeft afgekeurd.

Naar verwachting zullen Russische en Chinese cyberaanvallen de komende jaren alleen nog maar toenemen. Het is daarom zaak dat de bestrijding daarvan goed geregeld wordt, maar net als de Wiv blijft ook de Tijdelijke wet cyberoperaties hangen in het frame van traditionele inlichtingenvergaring. Daardoor zullen de bestaande fricties tussen wet en praktijk en tussen de geheime diensten en de toezichthouders waarschijnlijk niet opgelost worden.

Beter zou zijn om een aparte wettelijke regeling voor cyberdefense te maken, met speciaal toegesneden procedures, waarborgen en criteria, al was het alleen maar om te zorgen dat ook het grote publiek een beter besef van deze belangrijke functie krijgt.


Peter Koop
Electrospaces.net

Hoofdkantoor van de AIVD, waar zich ook de Joint Sigint Cyber Unit (JSCU) bevindt
(Beeld: Google Earth)